Bij de keuze van verlichting, zowel bij TL als bij Led wordt vaak gekozen op basis van de hoeveelheid Lumen die de lichtbron levert en het vermogen wat deze verbruikt. (Lm/watt). Echter Lumen is de totale hoeveelheid licht die de lichtbron uitstraalt en Lux (Lm/m2) is de uiteindelijke hoeveelheid licht die op het werkvlak komt en bepaalt of er voldoende licht is om de werkzaamheden uit te voeren.
Er zijn echter een aantal factoreen die bepalen hoeveel licht (Lux) van de oorspronkelijke lumen output van de lichtbron uiteindelijk op het werkvlak terecht komt. De belangrijkste hiervan zijn:
#1) Het armatuur rendement waarin de lichtbron, een TL lamp of Led tube wordt toegepast.
#2) De omgevings/applicatie temperatuur van het armatuur.
#3) Uitstralingshoek van de lichtbron/ armatuur.
#1) Het armatuur rendement:
Het armatuur rendement kan in de praktijk variëren van slechts 40% tot max. 100%. Deze variatie wordt veroorzaakt door bv. wel of geen aanwezige reflector, een slechte licht doorlatende cover, een hoge temperatuur in bv. een gesloten armatuur. Bij toepassing van een Led tube speelt de reflectie van het armatuur meestal niet mee. Vanwege de directe uitstraling van de led tube mag de reflectie waarde op ca. 90%-100% gesteld worden. Een hogere of lagere temperatuur van de lichtbron, (TL of Led tube), in het armatuur dan gespecificeerd door de leverancier (meestal 25C) kan de lichtopbrengst van de lichtbron aanzienlijk verlagen.
Bij TL verlaagt elke afwijking zowel omhoog als omlaag van de gespecificeerde temperatuur de lichtopbrengst van de lamp. Een TL lamp heeft alleen bij de gespecificeerde temperatuur de maximale lichtopbrengst de afwijking is ca. -15%/10C bij aflopende (kouder) en -8%/10C bij oplopende (hogere) temperatuur t.o.v. 25C lamp omgevingstemperatuur. De lichtopbrengst van de TL lamp is extra gevoelig voor temperaturen lager dan 25C. Bij Led is alleen bij een hogere dan de gespecificeerde temperatuur de lichtopbrengst lager, bij een lagere temperatuur neemt de lichtopbrengst toe. met ca. + 3%/10C, bij oplopende temperatuur neemt de lichtopbrengst af met ca. -3%/10C.
#2) De omgeving/applicatie temperatuur van het armatuur.
De omgevingstemperatuur rondom de TL of Led tube wordt ook bepaald in welke applicatie (omgeving) het armatuur wordt toegepast. Let op: wanneer in de leverancier specificatie “omgeving’s” of “ambiënt” temperatuur wordt vermeld voor de lichtbron, geldt dit altijd voor de temperatuur rondom de lichtbron, (TL of Led tube) in het armatuur. Bij een lumen vermelding van een compleet armatuur, lichtbron incl. driver en eventuele cover, is dit de temperatuur in de ruimte rondom het armatuur. Let op: Bij armaturen voorzien van bv. interne airco afzuiging kan de temperatuur van de lichtbron aanzienlijk lager zijn dan de omgevingstemperatuur.
#3) Uitstralingshoek van de lichtbron/ armatuur.
De uitstralingshoek van het armatuur bepaalt hoeveel lumen uiteindelijk het werkvlak bereikt en daarmee de lux waarde (Lm/m2) Voor een TL lamp in b.v. een TL balk is de uitstralingshoek ca. 340gr, voor een Led tube varieert dit in de praktijk ongeacht het armatuur, meestal tussen de 140gr en 240gr. Bij een uitstralingshoek van 240gr zal er relatief veel licht (Lm) verloren gaan in de ruimte en het werkvlak niet bereiken en dus ondanks een hoge(re) Lumen opbrengst van de TL lamp vs. de Led tube, toch een lage(re) Lux waarde op het werkvlak geven.
Conclusie:
Het type armatuur en de omgevingstemperatuur in de ruimte bepaalt uiteindelijk de hoeveelheid licht die van de lichtbron op het werkvlak komt.
Het lamptype met de hoogste lichtopbrengst (Lm) hoeft dus niet altijd de hoogste lux waarde op het werkvlak op te leveren.
Onderstaand een voorbeeld van invloed armatuureigenschappen en omgevingstemperatuur op lichtopbrengst in een gesloten armatuur. Om een goed inzicht in de lichtverdeling te krijgen is het aan te bevelen om behalve naar de lumen output van het armatuur ook naar het (polair) licht distributie diagram te kijken.
Polair Light distribution E (Lux) waarden 2,57mtr loodrecht onder armatuur
ruimte temperatuur 20C
TLed 25W —– TLD 58W